1-Doğal Asgari Ücret Nedir?
Doğal asgari ücret, seyahati yasal veya özel engel olmayan bölgeler arasındaki serbest teşebbüs ekonomisinin gelir dinamikleriyle doğrudan alakalı olan ve klasik arz-talep eğrisinin birim zamandaki işe karşı talebi ve çalışanların gelir edinme talebiyle iş arz etmesi sonucunda oluşan arz-talep grafiğine göre dezavantajlı, toplum ve işveren gözünde yaptığı işin değeri yüksek olmaması yüzünden göç kolaylığı olan bölgeler arasında oluşan, işine (emeğine) meta anlamda en az değer biçilen kimsenin alacağı gelirdir.
Oluşan Arz-Talep eğrisi:
Not: Çalışan katma değere olan talep arzından fazla ise birim zamandaki katma değerinin meta haldeki karşılığı artar yani maaşlar artar, katma değer arzı talepten fazla ise değeri düşer. Denge ise fiyatı düşene talebin artması, değeri artana azalmasıyla dengelenir.
2-Doğal Asgari Ücret Neden Var Olur?
Verim: Katma değer arzında bulunan çalışanın verimi ile alacağı gelir arasında doğru orantı vardır (ideal şartlarda). Gelire olan zam marjinal faydadan etkileneceği için, olabildiğince düşük maaş yerine marjinal faydanın patron ile çalışan arasındaki ikisine de faydalı olan rakama doğru değişim gösterecektir. Bu gelir her çalışan için değişmekle birlikte, kesin bir rakamda kestirilmesi imkansız ve aynı çalışan için de sıkça değişmekte olan bir rakamdır. İşverenin hedefi bu rakama en yakın sonucu hedeflemek ve zamları ideal zamanlama ile yapmaktır.
Kas Gücüne Talep: Çalışana standartların çok alıtnda maaş vermek, işveren adına harcamaları kısmak demektir. Bu işverenin lehine gibi gözükse de başka sermaye sahiplerinin işini kolaylaştıran bir durumdur. Eğer işveren, katma değer sağlayan çalışanını elinde tutmak istiyorsa belli bir ücrete razı olmak zorundadır.
Toplumsal Perspektif: Kültürler değişkenlik göstermekle beraber, bazı maaşlı işlerin toplum gözünde değerleri fazla veya az olabilir. Bunun doğal asgari ücrete etkisi ise hangi meslek grubunun görece az gelir sahibi olacağının ve bir bireyin o mesleğe olan isteminin manipülatif değişimidir.
Doğal Asgari Ücret, Standart Asgari Ücretten Neden Daha İyidir?
Standart asgari ücret, çoğunlukla savunucuları tarafından "her çalışana yaşamak için asgari ücret" olarak nitelendirilse de, aslında tam anlamıyla felaket bir olgudur. Ücret karşılığında katma değer satın almaya maaş denir. Asgari ücret ise, katma değerin meta karşılığına minimum fiyat belirlemektir. Bir planlı ekonomi ürünü olan "yasal asgari ücret" uygulamasına, katma değere meslektaşları kadar katkıda bulunmayacak kimselere "çalışma yasağı", asgari ücret kendisine yüksek gelen girişimciler içinse "girişim yasağı" anlamına gelir ve tekelleşmeye yol açabilecek unsurlar arasındadır. Ayrıca standart asgari ücret, yöneticilerin insafında spekülatif, işsizliğin en büyük dostu olduğu gibi; ekonomik krizlerle alakalıdır. Etkenlerdeki enflasyon ve kişi başına düşen Reel GSYİH rakamlarının düşmesi, standart asgari ücrette daha fazla işsizlik ve krizin derinleşmesi demekken, GSYİH ve krizin deflasyonundan doğrudan etkilenen doğal asgari ücret, yüzde olarak GSYİH kadar olmasa da bir gerileme hareketi ile krizin derinleşmesine, işsizliğin şok etkisi yaratacak şekilde yükselmesine ve büyük isyanlara karşı sert bir dirençtir.
Yazar: Kadir Ata Er