top of page

Ukrayna Krizi

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali şu sıralar gündemdeki en rahatsız edici şey. Bu yüzden bu konuda bir şeyler söylemeliyim. Maalesef ne olacağını, ABD’nin, Avrupa’nın veya Zelensky’nin ne yapması gerektiğini bilmiyorum. Bu yüzden sadece olmasını ve olmamasını umduğum şeyleri söyleyeceğim, akabinde ise daha büyük bir soruna değineceğim.


Neden Böyle Oldu?


Öyle görünüyor ki Vladimir Putin hala soğuk savaş zihniyetine sahip ve uzun zamandır NATO'nun doğuya doğru genişlemesi konusunda endişeli. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, birçok eski komünist ülke NATO'ya katıldı, böylece sadece Putin'in eski düşmanını güçlendirmekle kalmadılar, bir de ABD’nin nüfuzunu doğuya yani Rusya'ya doğru genişlettiler. Bu eski komünist ülkeler, Batı Avrupa ile Rusya arasında bir tür tampon görevi görüyordu; şimdi ise NATO birlikleri, füzeler vb. için potansiyel hazırlık alanlarından ibaretler. Soğuk savaş zihniyetinden çıkamadıysanız, bu askeri bir tehdit gibi görünür.


Bu size uydurma veya basit bir endişe gibi geliyorsa, Rusya'nın Küba'ya gönderdiği füzeler yüzünden Küba Füze Krizini yaşadığımızı hatırlayın. O zamanlar Kennedy, krizin nükleer bir savaşa yol açma olasılığının yaklaşık 3'te 1 olduğunu düşünüyordu, ancak yine de Küba’yı ablukaya almanın füzelerin oraya konuşlandırılmasını durdurmak uğruna değer olduğunu düşündü.


Dolayısıyla, Ukrayna ve/veya NATO, Ukrayna'nın NATO'ya katılmayacağına söz vermiş olsaydı, Putin'in geri çekilmeyi kabul etmesi ya da en başta asla işgal etmemiş olması olasıydı. (Birkaç araştırmacının Ukrayna'nın zaten hiçbir zaman NATO'ya katılmayacağını söylediğini duydum, ancak bundan neden bu kadar emin olduklarından emin değilim. Ukrayna, NATO’ya aday üye ve diğer birçok eski komünist ülke çoktan katıldı.)


Öte yandan, belki de Putin Ukrayna'yı ne olursa olsun işgal etmek istedi ve güvence talebi, NATO ve silahlarının Ukrayna'dan çıkarılması, sadece işgali kolaylaştırmak içindi. Bunların ikisi de olabilir sebepler ve insanların Putin'in amaçlarına ilişkin değerlendirmelerinde nasıl emin olabildiklerini bilmiyorum.


En iyi Sonuç


Olmasını umduğum şey: Rusya'nın içinden biri, ülkeyi mahvettiği için Putin'i tahtından indirir. Bunun cidden mümkün olup olmadığını bilmiyorum ama herkes bunun ne kadar harika olacağını görebilir. Avrupa'nın güvenliğine yönelik tehdit oluşturan bu bir tiran ortadan kaldırılmış olmakla kalmayıp, aynı zamanda bir kez olsun, devasa ordulara sahip tiranların yapmak istedikleri her şeyi yapamayacaklarına dair bir mesaj görevi görecektir.


Bunu söylemekle beraber zaten Putin'in bunun olmasını durdurmak için zaten adımları olduğunu varsayıyorum; son yirmi yılda, kendisine karşı bir darbeye öncülük edebileceğini düşündüğü hemen herkesi etkisiz hale getirdi. Alternatif olarak, pek olası görünmese de Putin’in devrilmesine yol açacak bir halk ayaklanması olabilir.


En Kötü Sonuç


Bunun yol açabileceği en kötü şey ise nükleer savaş ve insan uygarlığının çöküşüdür. Putin, Rusya'nın nükleer kuvvetlerini yüksek alarma geçirdi ve üstü kapalı bir şekilde bir nükleer savaş başlatma tehditlerinde bulundu.


Nükleer savaş için gülünç olmayan bir senaryo: İlk olarak, bazı NATO ülkeleri çatışmanın içine çekilir. Belki Ukrayna'ya yardım için asker gönderirler; belki bir Rus uçağı kendi bölgelerine girer ve onu vururlar; belki Ukrayna'ya bir Rus saldırısı yanlışlıkla başka bir ülkenin güçlerini vurur; vb. Sonra NATO, üye ulusunu savunmaya gelir. Bu savaşın bir noktasında Putin, konvansiyonel savaşı kaybedeceğini anlar ve akabilinde tahttan indirilir. Artık kaybedecek bir şeyi yoktur ve Ukrayna'ya nükleer saldırı emri verir.


ABD ve Sovyetler Birliğinde yaklaşık 11.000 nükleer savaş başlığı var. Bir nükleer savaş muhtemelen tüm insan türünü yok edemez (örneğin, muhtemelen kimse Afrika'yı bombalamazdı), ancak Batı medeniyetini yok edebilir.


Bunun olacağını sanmıyorum; pek olası görünmüyor. Ancak, göz önünde bulundurulması gereken ihmal edilemez bir olasılık bu halen. Olaylar hakkında bizi en çok endişelendirmesi gereken şey budur.


Muhtemel Sonuç


Galiba daha muhtemel olan sonuç, Putin ve Zelensky'nin sonucunda Rus birliklerinin geri çekileceği bir anlaşma yapmaları, Ukrayna’nın ise muhtemelen NATO'ya hiç katılmayacağı (veya önümüzdeki 50 yıl boyunca ya da buna benzer bir süre zarfı boyunca) topraklarında NATO'nun bulunmasına izin vermeyeceği gibi tavizler vermesi gerekecek. Askeri saldırganlığın başarıya ulaşmış bir strateji olduğunu ima edeceği için biraz can sıkıcı olsa da bu muhtemelen en olası sonuçtur.


Varoluşsal Riskler Problemi


1000 kez bu durumu tekrarlasak, kaçı Batı medeniyetinin yıkımıyla sonuçlanır?


Küçük olasılıkları göz ardı etme eğilimimizi düşünerek soruyu böyle sordum – “Putin'in böyle yapmamasının” makul sebeplerini düşünmek kolay, sonra kendinize nükleer savaşın “olmayacağını” söyleyin ve endişelerinizden arının. Ama bizim böyle bir senaryoyu tekrar tekrar simüle ettiğimizi düşünürseniz, fark edersiniz ki, umarım, farklı vesilelerle farklı ilerler ve arada bir Putin (veya bir başkası) çılgınca bir şey yapar. Çünkü insanlar böyledir; tamamen tahmin edilebilir değiliz ve bazen birileri çılgınca bir şey yapar. (Ukrayna'yı işgal etmek zaten oldukça çılgınca. Ama daha da çılgınca şeylerden bahsediyorum.)


O halde anlamamız gereken şey şudur ki insanlık böyle riskler almaya devam ederse, sonunda illa felaket olacak. Sonunda, nükleer bir savaş ya da onun gibi bir şeyle karşı karşıya kalacağız. Birkaç yıl önce, Başkanın ilk nükleer saldırı emri verme konusundaki yasal yetkisini sona erdirmek için bir imza kampanyası başlattım (https://www.change.org/p/ethicists-for-better-nuclear-procedures-aa1a2f05-f594-4a9a-b838-0b026a5de465). Buna tekrar bir bakmak için iyi bir zaman gibi görünüyor.


Zamanında bazı insanlar teklifi pohpohlamaya geldi ve bu önerge sadece 500 imza aldı. Bazıları “ilk vuruş” sözlerini görmezden geldi ve alakasız bir şekilde Başkan'ın başka bir ülkenin saldırısına misilleme olarak nükleer bomba kullanması gerekebileceğinden bahsetti. Diğerleri, Başkan Trump’ın hiçbir zaman iyi bir sebep olmadan nükleer bir ilk saldırı emri vermeyeceği için bir şey yapmaya gerek olmadığını düşündü. (Ne yazık ki, Rusya cumhurbaşkanının nükleer bir ilk saldırı emri verme kabiliyetini sona erdirebilecek mevcut bir dilekçe yok.)


Mevcut durum bize savaş çağının dışında olmadığımızı ve dolayısıyla nükleer savaş tehlikesinden de çıkmadığımızı hatırlatıyor. Bunun gibi krizler dönem dönem olur ve her biri insanlık için birer risktir. Ne yazık ki, şu anda uygulanabilir görünen herhangi bir çözümüm yok. Ülkelerin diktatörler tarafından yönetilmesi uygulamasına son vermemiz gerekiyor ve nükleer silaha sahip her ülkenin nükleer cephaneliklerini tek bir kişinin kontrol etmesi durumuna uygulamasına son verilmesi gerekiyor. Ama dünyanın şeytani diktatörlüklerini bunları başarmaya nasıl ikna edebileceğimizi bilmiyorum.


Belli ki birilerinin Putin'i alt etmesi gerekiyor, ama bunu yapabilecek konumda ve de aynı zamanda bunu yapmaya ikna edilebilecek biri var mı emin değilim. Belki ABD, Putin'i ölü ya da diri onlara teslim eden kişiye 1 milyar dolar ödül verebilir?



32 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör
bottom of page